Teknoloji ve Tasarımın Eğitimdeki Yeri

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİNİN GENEL EĞİTİMDEKİ YERİ


08.05.2007 Salı


Musa ÖZEN
TTKB – Program Geliştirme Uzmanı


Teknoloji ve Tasarım Dersinin Hikâyesi:
•     İlköğretim ve Ortaöğretim Düzeyinde Öğretim Programları Tasarımı Projesi (2003)
•     Ağustos 2005 Tarihli Tebliğler Dergisi (İlköğretim Haftalık Ders Çizelgesi)
•     Nisan 2006 Tarihli Tebliğler Dergisi (İlgili Kurul kararı)

Teknoloji ve Tasarım İçin Temel Gerekçeler:
•     VİZYON 2023 Eğitim Hedefleri
•     Diğer Derslerdeki Program Geliştirme Yaklaşımındaki Değişim
•     Toplumsal Beklentiler

Günümüzde;
•     Birey ve toplumun geleceği, bilgiye ulaşma, bilgiyi kullanma ve üretme becerilerine bağlı bulunmaktadır.
•     Bu becerilerin kazanılması ve hayat boyu sürdürülmesi ezberlemeyi değil, bilgi üretimine dayalı çağdaş bir eğitimi gerektirmektedir

Başka Bir İfade İle:
Kendisinin ve toplumun yarınını daha yaşanabilir hâle getirmek için
     Sorunların farkına varan,
     Çözümler üreten,
     Yaratıcı ve hayal gücü gelişmiş,
     Düşüncelerini kurgulayan ve ifade eden,
     Öğrenmeyi öğrenen,
     Sorgulayan,
     Girişimci,
     Değişim ve gelişime açık
     Sorumluluk bilinci gelişmiş bireyler yetiştirmek

Teknoloji ve Tasarım Programının Anlayışı:













Teknoloji Nedir?
•     TDK sözlükte teknolojiyi “Bir sanayi dalı ile ilgili yapım yöntemlerini, kullanılan araç ve gereçleri kapsayan bilgi” olarak tanımlamıştır.
•     Teknoloji terimi ile ilgili yapılan diğer bir tanımda ise, teknoloji, bir şeyin nasıl yapıldığını bilme olarak ifade edilmiştir.









Bu Bağlamda Teknoloji Kavramı;
Bilimsel verilerin uygulanmasıdır. Yeni mal ve hizmet üretmede eldeki bilgi ve tekniklerin kullanımı ve ürüne dönüştürülmesi sürecidir. Bu süreçte yaratıcılık önemli yer tutar.


























Bireye İhtiyaç Duyacağı Bilgi Nasıl Verilmeli?
     Genel eğitim içinde var olan derslerin içine serpiştirerek,
     Bağımsız bir ders kapsamında,
     Bu iki yöntemin birlikte kullanıldığı bir yaklaşımla,

Dikkat!!!! Geçmişte..
•     El becerilerinin geliştirilmesinin temel alındığı yaklaşımda, temel derslerle ilişki kurulmadan bireye kimi basit becerilerin öğretimi öne çıkarılmıştır.
•     El işi ve ev işi gibi basit becerileri öne çıkaran bir eğitim yaşam boyu öğrenme perspektifinde bireye verilmektedir

Genel Eğitimde Teknoloji ve Tasarımın Yeri:
•     Mesleki ve teknik eğitimde sergilenen öğretim yaklaşımından farklı,
•     Uygulama becerisini geliştirmekten çok, yaratıcı düşünme becerisinin geliştirileceği,
•     Bireye bütün teknolojik alanların ortak davranışların kazandırıldığı,
•     Herhangi bir sorunu çözme becerisi değil, bütün sorunları çözme becerisinin kazandırıldığı bir eğitim süreci planlanmalıdır.

Ve ;
•     Zorunlu İlköğretim Eğitimi Sonucunda bireyi; düşünce üreten, hayal kuran, yaratıcı, duyarlı ve sorgulayıcı bir birey olarak yaşama hazırlamak için;
•     Diğer derslerde öğrenilen teorik bilgilerin uygulama dönüştürüldüğü,
•     Bilginin tasarım süreci ve yaratıcılıkla ile birleştirdiği ve yaşamında var olan bir sorunun çözümünde kullandığı ve ürüne dönüştürüldüğü,
•     Bilginin anlamlandırdığı ve yaşamda bir yere konulduğu bir derstir.

Sonuçta; Genel Eğitimde
•     Bilginin ürüne dönüştürülmesi sürecinde, üst düzey zihinsel becerilerin kullanılması gerekmektedir.
•     Bu amaçla öğrencilerin sorgulama, yaratıcılık, hayal kurma, düşünce üretme, bunları ifade etme ve uygulama becerileri geliştirilmelidir. Bu ders buna hizmet etmelidir.

Teknoloji ve Tasarım Dersinde Öğrenci;
•     İnsan ihtiyaçları için çözümler geliştirirler, buna yönelik tasarımlar yapar, düşünce üretir, planlar ve gerçekleştirir. Sonuçlarını değerlendirir.
Bu;
•     Öğrenciyi karşılaştığı sorunların üstesinden gelmek için araştırmaya, bilgiyi kullanmaya ve uygun çözümler üretmeye yönelten yaklaşımdır.
•     Bireyin çevresini sorgulama, teknolojik olanakları ve onun boyutlarını tanıma, anlama, bunlardan yararlanma ve geliştirme yetisini arttırmayı sağlar.

Yaratıcı Bireyler;
•     Yaratıcılık 21. yüzyılın kavramıdır.
•     Yaratıcı düşünce sahip bireyler; alışılan düşünceden farklı düşünen denemeye açık olan ve alışılmışın dışına çıkan insan tipi olarak tanımlanır.







































Yaratıcı Bireylerin Özellikleri































Yaratıcılığı Teşvik Edici Hususlar:
•     Çocukları birey olarak kabul etme,
•     Onların özel ilgi, yetenek ve diğer özelliklerini objektif ve doğru olarak tanıma;
•     Onları özgür olmaya özendirme;
•     Çocuklara rahatça keşif yapabilecekleri bir ortam hazırlama
•     Onların aykırı düşüncelerini yargılamama, çabalarına saygı duyma,
•     Kendi düşüncelerinin sonuçları ile yüzleşebilmeleri için onlara serbestlik ve sorumluluk kazandırma,
•     Çocukların farklı düşüncelere, kültürlere, geleneklere ve deneyimlere sahip kişiler ile görüşmesine olanak sağlama,
•     Sonuçtan çok sürece önem verme

Yaratıcılı Engelleyici Hususlar:
•     Klasik Öğretim metotlarına, kalıplaşmış bilgilere aşırı bağlılık, ezberciliği teşvik eden, esnek olmayan tutum
•     Materyallerle oynamaya, onları araştırmaya izin vermeme
•     Çocukların hayallerine değer vermeme
•     Bir iş sonunda elde edilen ürünün, çocuğun bir işi yaparken gösterdiği efor ve izlediği süreçten daha değerli sayılması.

Öğretmene İp Uçları:
•     “Eğer” ile başlayan sorular sorabilirsiniz.
•     Doğal ortamlarda ‘Başka..?’ ile başlayan sorular sorabilirsiniz.

Programın Öğretmeni:
     Her öğrencinin yaptığı işe kıymet verir.
     Öğrencilerle olan iletişiminde olumlu ifadeler kullanır.
     Çalışmaları birbirleriyle kıyaslamaz ve her çalışmayı kendi şartları içinde kabul eder.
     Öğrencilerin çok yönlü cevaplar aramalarını sağlar.
     Öğrencileri daima alternatif çözümler bulabilmeleri için destekler.
     Gerçekleştirilecek etkinliklerin öğrenciler tarafından başlatılmasını sağlar.
     Öğrencileri tasarımlarını gerçekleştirmeye yönelik ihtiyaç duyacakları değişik materyallere yönlendirir
     Etkinliklerin uygun hızla ilerlemesini sağlar
     Öğrencilere yeni mekân ve materyalin özelliklerini, kullanılış şekillerini ve güvenlik kurallarını anlatır.
     Öğrencilerin gözlem yapmasına, sorunları incelemesine, araştırmaya yönelmesine rehberlik eder.
     Öğrencinin düşünmesine, eleştirmesine, kararlar vermesine ve yaratıcı çözümler üretmesine yardımcı olacak türde sorular kullanır.
     Öğrencilere öğrendiklerini uygulama fırsatı tanır.
     Öğrencilerin ortaya koyduğu önerilerin olumsuz eleştirilmesine fırsat vermez.
     Öğrencileri ilgi duydukları ya da yatkın oldukları alanlarda çalışmalarını teşvik eder.
     Öğrencilere tasarım etkinliklerinde destek olur, cesaret verir.














“Doğru yolda olsanız bile hareket etmiyorsanız üzerinizden her an bir araç geçebilir.”
Will Rogers




















07 – 18.05.2007 Tarih ve 718 Nolu Teknoloji ve Tasarım Dersi Formatörlük Kursu / ERZURUM Hizmet İçi Eğitim Daire Başkanlığı