milattan önce büyük hun devleti 220 yılında

Büyük Hun İmparatorluğu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara

Büyük Hun İmparatorluğuBüyük Hun İmparatorluğu, M.Ö. 220 yılında Türkler tarafından kurulan ilk imparatorluktur. Hunlar günümüzün Moğolistan bölgesinde; Çin'in kuzeybatısında yaşamlarını sürdürmekteydiler.Bilinen ilk imparatorları Tuman(Teoman)'dır. En büyük imparatorları Mete Han 'dır. Çinliler önüne geçemedikleri Hun Türklerinin saldırıları ardından "Büyük Çin Duvarı" (Çin Seddi)'ni inşa etmek zorunda kalmıştır. (M.Ö. 214) Bu yapı günümüzde halen bir dünya harikası olarak kabul edilmektedir. Ming Hanedanı döneminde de yenilenen büyük duvarın birçok kısmı sağlamlığı ile günümüzde hala ayakta kalmıştır.




Konu başlıkları [gizle]
1 Türkler'de Veraset Sistemi Nasıldı?
2 Bozkırların İmparatorluğu
2.1 Hun Kağanları (Şenyuları)
2.2 Egemenlik Alanı
2.3 Çiçi'nin Çin kayıtlarındaki sözleri
2.4 Devlet Yönetimi
2.5 Ordu
3 Metenin mektubundaki Türkler
4 Büyük Hunların Türk ve Dünya Tarihine katkıları
5 Dış Bağlantılar



Türkler'de Veraset Sistemi Nasıldı? [değiştir]Hun devleti veraset sistemi ile yönetiliyordu.Türklerde devlet hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı. Ve ülke hükümdarın sağlığında oğulları arasında paylaştırılırdı. Her prensin (TEKİN) hükümdar olma hakkı vardı


Bozkırların İmparatorluğu [değiştir]Resim:Büyük hun.jpgBilinen ilk Türk devletlerinden biridir. Kuruluşu hakkında kesin bilgiler yoktur. M. Ö. 220 yılında Teoman tarafından kurulduğu kabul edilir. Teomandan sonra devleti büyük bir imparatorluk haline getiren Mete Han (Mo-dun)'dır. Türk ve Moğol boylarını bir çatı altında toplayan Mete, İpek yoluna egemen olmak için Çin ile savaşmıştır. M.Ö. 200 yıllarında Çin'i yenilgiye uğratarak vergiye bağlamıştır. M.Ö. 187 yılında Çin İmparatorluk ordusunu, ki başında Ka-o-ti bulunmaktadır, Pa-i-Teng sefereinde 10 bin kişilik disiplinli ve düzenli ordusuyla yenilgiye uğratmıştır. Bu çin ordusunun sayısının bazı kaynaklarda 200 bin olduğu yazmaktadır. Mete Han devrinde Sibirya, Çin Denizi, Hazar Denizi arasında kalan tüm topraklara hakim olunmuştur.

Metenin Çin'i topraklarına bağlamayıp, vergi almak suretiyle yönetmesi sebebi, Çin yerleşik hayatı ve siyasi etkisinden uzak durma olarak yorumlanır. Bunun yanında Çin'in kalabalık nüfusu altında Türklük özelliklerini kaybetmek istememiştir.


Büyük Hun İmparatorluğunun en geniş sınırları, Sarı renk: Günümüzde Türklerin yaşadığı yerlerMetenin ölümünden sonra bir süre daha gücünü koruyan devlet, Çinli prenseslerle evlenme geleneği ile Çinli prenseslerin casusluk faaliyetleri, Türk boyları arasındaki iktidar kavgaları, Çinin İpek yolu üzerinde gittikçe siyasi nüfuzunu arttırması gibi nedenlerle M.Ö. 46 yılında Hunlar Doğu Hunları ve Batı Hunları olmak üzere ikiye ayrıldı. Bu ikiye ayrılışın nedenlerinden birisi de Büyük Hun Devleti'nin başında bulunan Ho-han-ye' nin ekonomik sıkıntıları da neden göstererek Çin hakimiyetine girmek istemesidir ki, bu düşünceyi kardeşi Çiçi, "atalarına saygısızlık" olarak kabul edip esaret altına girmeyi reddetmiştir.

Batı Hunları Çiçi yönetiminde Talas'ın batısına egemen oldular. Akhunların ve Avrupa Hunlarının kurulmasında etkin rol oynadılar. Batı Hunluları'nın başında bulunan Çiçi'nin Çin'e karşı verdiği mücadelede kısa bir süre sonra başarısız olduğu görülmüştür. Zira Çiçi, Çin ile mücadelede eski Türk savaş taktiklerini bırakarak bir şehir kurup burayı kale haline getirerek savunma savaşı yapmayı yeğlemiştir. Bu kendisinin birinci hatasıdır. Yenilgisinde etkili olan diğer hata ise emri altında bulunan askerlere çok sert davranmasıdır.


Türk tarihi
Tarihî ve Çağdaş Türk devletleri
İmparatorluklar
16 Büyük Türk Devleti [ Gizle ]
Büyük Hun İmparatorluğu M.Ö. 204 - M.S. 216
Batı Hun İmparatorluğu M.Ö. 40 - 216
Avrupa Hun İmparatorluğu 375 - 454
Ak Hun İmparatorluğu 420 - 562
Göktürk İmparatorluğu 552 - 743
Avrupa Avar İmparatorluğu 565 – 803
Hazar İmparatorluğu 651 – 983
Uygur Devleti 744 – 1335
Karahanlı Devleti 840 – 1212
Gazneliler Devleti 963 – 1183
Büyük Selçuklu Devleti 1040 – 1157
Harzemşahlar Devleti 1157 – 1231
Altınordu Devleti 1227 – 1502
Osmanlı İmparatorluğu 1299 – 1922
Timur İmparatorluğu 1370 – 1507
Babür İmparatorluğu 1526 – 1858

Diğer İmparatorluklar [ Göster ]
Saka İskit Devleti M.Ö. 7 – M.Ö. 2
Doğu Göktürk İmparatorluğu 582 - 630
Batı Göktürk İmparatorluğu 582 - 630
İkinci Göktürk İmparatorluğu 681 - 744
Eyyubiler Devleti 1171 - 1348
Delhi Türk Sultanlığı 1206 - 1413
Çağatay Devleti 1227 - 1370
Mısır Memlük Devleti 1250 - 1517
İlhanlılar 1256 – 1336
Safeviler 1501 - 1722

Devletler
Devletler [ Göster ]
Çu Devleti M.Ö. 1050 - 249
Kuzey Hun Devleti 48 - 156
Güney Hun Devleti 48 - 216
Asya Avar Devleti 216 - 552
Birinci Chao Hun Devleti 304 - 329
İkinci Chao Hun Devleti 328 - 352
Tabgaç Devleti 386 - 557
Kuzey Liang Hun Devleti 401 - 439
Hsia Hun Devleti 407 - 431
Lov-lan Hun Devleti 442 - 460
Doğu Tabgaç Devleti 534 - 557
Batı Tabgaç Devleti 534 - 557
Dokuz Oğuz Devleti ? - ?
Otuz Oğuz Devleti ? - ?
Onogur Devleti ? - ?
Türgiş Devleti 717 - 766
Karluk Devleti 766 - 1215
Kırgız Devleti 840 - 1207
Tolunğulları 868 - 905
Macarlar Devleti 896 - 955
Kansu Uygur Devleti 905 - 1226
Liang Şa-t'o Türk Devleti 907 - 923
Doğu Türkistan Turfan- Uygur Devleti 911 - 1368
Tana Şa-t'o Türk Devleti 923 - 936
Akşitler 935 - 969
Tsin Şa-t'o Türk Devleti 937 - 946
Oğuz Yabgu Devleti ? - 1000
Doğu Karahanlı Devleti 1042 - 1211
Batı Karahanlı Devleti 1042 - 1212
Fergana Karahanlı Devleti 1042 - 1212
Suriye Selçuklu Devleti 1092 - 1117
Kirman Selçuklu Devleti 1092 - 1187
Türkiye Selçuklu Devleti 1092 - 1307
Irak Selçuklu Devleti 1157 - 1194
Basaraba Türk Devleti 1330 - 1360
Akkoyunlu Devleti 1350 - 1507
Karakoyunlu Devleti 1380 - 1469

Anadolu Beylikleri [ Göster ]
Mengüçlü Beyliği 1072 - 1277
Çaka Beyliği 1081 - 1098
Dilmaçoğulları Beyliği 1085 - 1192
Çubukoğulları Beyliği 1085 - 1092
Danişmendli Beyliği 1092 - 1178
Saltuklu Beyliği 1092 - 1202
İnaloğulları Beyliği 1098 - 1183
Ahlatşahlar Beyliği 1100 - 1207
Artuklu Beyliği 1102 - 1408
Erbil Beyliği 1146 - 1232
Çobanoğulları Beyliği 1227 - 1309
Karamanoğulları Beyliği 1256 - 1483
İnançoğulları Beyliği 1261 - 1368
Sâhipataoğulları Beyliği 1275 - 1342
Pervaneoğulları Beyliği 1277 - 1322
Tacettinoğulları ? - ?
Canikoğulları ? - ?
Menteşeoğulları Beyliği 1280 - 1424
Candaroğulları Beyliği 1299 - 1462
Karesioğulları Beyliği 1297 - 1360
Germiyanoğulları Beyliği 1300 - 1423
Hamitoğulları Beyliği 1301 - 1423
Saruhanoğulları Beyliği 1302 - 1410
Aydınoğulları Beyliği 1308 - 1426
Tekeoğulları Beyliği 1321 - 1390
Ramazanoğulları Beyliği 1325 - 1608
Eretna Beyliği 1335 - 1381
Dulkadıroğulları Beyliği 1339 - 1521
Dobruca Türk Beyliği 1354 - 1417
Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti 1381-1398
Eşrefoğulları Beyliği ? – 1326
Berçemeoğulları Beyliği ? - ?
Yarluklular Beyliği ? - ?

Atabeylikler [ Göster ]
Böriler 1117 - 1154
Zengiler 1127 - 1259
İl-Denizliler 1146 - 1225
Salgurlular 1147 - 1284

Hanlıklar [ Göster ]
Sibir Hanlığı 515 - 576
Büyük Bulgarya Hanlığı 630 - 665
İtil Bulgar Hanlığı 665 - 1391
Peçenek Hanlığı 860 - 1091
Tuna Bulgar Hanlığı 981 - 864
Uz Hanlığı 1000 - 1068
Kuman-Kıpçak Hanlığı 1098 - 1239
Şeybani Hanlığı 1506 - 1599
Özbek Hanlığı 1428 - 1599
Kazak Hanlığı ? - ?
Kazan Hanlığı 1437 - 1552
Kırım Hanlığı 1440 - 1475
Kasım Hanlığı 1445 - 1681
Astrahan Hanlığı 1466 - 1554
Nogay Hanlığı ? - ?
Hive Hanlığı 1512 - 1920
Küçüm Sibir Hanlığı 1556 - 1600
Buhara Hanlığı 1599 - 1785
Kaşgar-Turfan Hanlığı 1800 - 1877
Hokand Hanlığı 1710 - 1876
Kırgız Hanlığı 1800 - 1876
Kazak Kırgızları Hanlığı 1800 - 1876
Türkmenistan Hanlığı 1860 - 1885

Cumhuriyetler [ Göster ]
Batı Trakya Türk Cumhuriyeti 1913 - 1913
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti 1918 - 1920
İdil Ural Devleti 1918 - 1919
Doğu Türkistan Cumhuriyeti 1920 - 1925, 1932 - 1934, 1944 - 1949
Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti 1921 - 1944
Hatay Cumhuriyeti 1938 - 1939
Güney Azerbaycan Özerk Cumhuriyeti 1945 - 1946

Günümüz
Cumhuriyetler [ Göster ]
Türkiye Cumhuriyeti 1923 -...
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 1983 -...
Azerbaycan Cumhuriyeti 1991 -...
Kazakistan Cumhuriyeti 1991 -...
Kırgızistan Cumhuriyeti 1991 -...
Özbekistan Cumhuriyeti 1991 -...
Türkmenistan Cumhuriyeti 1991 -...

Özerk Cumhuriyetler [ Göster ]
Doğu Türkistan 1928 -...
Dağıstan 1991 -...
Karaçay 1991 -...
Balkar 1991 -...
Kırım Özerk Cumhuriyeti 1991 -...
Tataristan 1991 -...
Çuvaşistan 1991 -...
Başkortostan 1991 -...
Yakutistan 1991 -...
Altay 1991 -..
Hakas 1991 -...
Tuva 1991 -...
Karakalpakistan 1991 -...
Gagavuzya 1991 -...
Taymir 1991 -...


--------------------------------------------------------------------------------

Bu kutu: gör • • değiştir
Doğu Hunları Ho-Han-ye yönetiminde Talas'ın doğusunda M.S 48 yılına kadar hüküm sürdü. Çin'in siyasi hareketleri sonucu, M.S. 48 yılında Güney ve Kuzey Hunları olmak üzere ikiye ayrıldı. Kuzey hunları hakan Pi yönetiminde Moğol ve Sibirya stepleri çevresinde 156 yılına kadar devam etti. Güney Hunları Panhu yönetiminde Uygur havzasında ve Çine yakın bölgelerde 216 yılına kadar devam etti.

Doğu Hunlarının kuzey ve güney olarak ikiye ayrılmasının sebebi; Panhu yönetimindeki Türkler'in Çin'in siyasi üstünlüğünü kabul etmesine rağmen, yeğeni Pi yönetimindeki kuzey Türklerin'in Çin üstünlüğünü kabul etmeyişidir. (Güney Hunları: bknz. Batı Hun İmparatorluğu)

Güney Hunlarının yıkılması sonunda Çin siyasi egemenliği çerçevesinde Çin ülkesine tampon maksatlı birçok küçük Hun devleti kurulmuştur. Bu Hun devletleri Göktürk siyasi üstünlüğüne kadar devam etmiştir.